Zamanımızda denizcilik, diğer bir ifadeyle bir geminin denizde yönetilmesi büyük bir dikkat isteyen bir iştir. Bugün gemi kaptanları hâlâ geleneksel denizcilik firmaları yöntemlerini kullanıyorlarsa da, çok daha doğru sonuç veren elektronik çalgılar giderek bunların yerini almaktadır. Elektronik denizcilik donatımının başında “radar” gelir. Bununla birlikte denizcinin en önemli, en gerekli aygıtı hâlâ “pusula”dır. Bildiğimiz gibi, pusula her zaman aynı yönü göstermektedir. Geleneksel anlamda “gemici pusulası”, özel bir mıknatısa sahip pusuladır. Geminin dalgalar nedeniyle yalpalamasından rahat basit etkilenmeyecek halde monte edilmiştir. Sadece bugün çoğu gemilerde bunun yerine çok daha doğru sonuç veren bir aygıt olan “giroskoplu pusula” kullanılıyor. Bu pusulada hızla dönen bir giroskop çarkı vardır. Çark bir kez dönmeye başladıktan sonrasında, asla bir şeyden etkilenmez. Kaptan işe nereden başlamış olacağını bilmedikçe, yalnız pusula yardımıyla yolunu bulamaz. Denizcilik şirketleri bu yöntemle geminin aşmış olduğu uzaklığı ve yönünü bir harita üzerinde işaretler. Geminin yönünü pusula ile bulur. Öte yandan gemici gündüzün güneşi, geceleyin de ayı gözleyerek çok daha doğru hesaplar yapabilir. Çeşitli yıldızların kerterizini alır, bunların çevrenle yaptığı açıları saptar ve çok dakik bir saat olan “kronometre “ye bakarak vakti not eder. Ayrıca astronomik tablolardan meydana gelmiş bir danışma kitabı olan Deniz Almanağı kitabına bakarak, geminin tahmini olarak yerini bulabilir. Bulutlu ve kapalı günlerde ve gecelerde yazık ki gök cisimlerine bakarak geminin yerini bulması olanaksızdır. İşte bu şeklinde durumlarda elektronik denizcilik şekilleri imdada yetişir. En yaygın elektronik denizcilik yönteminde kıyıdaki bir radyo işaret vericisinin gönderilmiş olduğu “radyo sinyalleri “neden yararlanılır. Her sinyalin kendine özgü bir çağırı-işareti vardır. Geminin bordasmda ki bir “elektronik-yön bulucu” iki, veya daha çok sayıda radyo işaret vericisinin gönderdiği sinyalleri alabilir. Kerterizlerin kesişme noktası, geminin tahmini bulunduğu yeri gösterir. Radyo frekansı ile denizde yön bulma yönteminde başka usullerden de yararlanılır. Denizcilik iş ilanları ile sahilde bulunan iki ayrı radyo istasyonundan verilen radyo sinyallerinin ne kadar bir zamanda gemiye ulaştığı saptanır ve aradaki fark hesaplanır. Bu mevzuda iki tanınmış sistem vardır. Bunlar biri “Loran” sistemi diğer büyük sistem ise “Decca” sistemidir. Uçaklar da bu iki sistemle yön bulur. Tahmin edebileceğiniz benzer biçimde, bir geminin denizaltında yer ve yön bulması çok zordur. Son yıllarda meydana getirilen çağdaş denizaltılarda bu yüzden çok kompleks, giroskoplu bir yönetim sistemi vardır. Bu sistemdeki çok duyarlı elektronik aygıtlar geminin yönündeki ve hızındaki en ufak değişikliği saptayarak, edindikleri bilgiyi bir bilgisayara verirler. Bilgisayar bunlara bakarak geminin durumunu çabucak ve büyük bir katilikle tespit eder.
0 yorum: